by Bu ara ülkemizin hatta tüm dünyanın gündemi corona virüsü COVID-19 oldu. Çin’de başlayıp tüm dünyaya yayılan virüsün merkez üssü artık Avrupa oldu. Pek çok ülkede olağanüstü tedbirler alınmaya başladı. Türkiye’de de henüz virüs yayılmadan doğru olduğunu düşündüğüm önlemler alınıyor. Ben de koronavirüs konusunda birkaç kelam etmek istedim. Ben tabi ki işin uzmanı değilim, biraz kendime aldığım notlardan size fikir verme gibi düşünüyorum bu yazıyı. Kendi önlemlerimiz, iptal olan seyahatlerimiz, nerelerden güncel durumu takip ettiğim, bu süreçte evde vakit geçirmek için neler yapabiliriz gibi konulardan bahsedeceğim biraz. Öncelikle, hala henüz tam bilgisi olmayanlar için koronavirüs nedir, koronavirüsün belirtileri nelerdir, koronavirüs nasıl bulaşır ve koronavirüsten nasıl korunabiliriz, onlardan kısaca bahsedeyim.
Corona virüs nedir?
Corona virüs, hayvanlarda veya insanlarda hastalığa neden olabilecek büyük bir virüs ailesi. İnsanlarda daha önce MERS ve SARS gibi solunum yolu enfeksiyonlarına neden olduğu biliniyor, onlar da birer koronoavirüs tipiydi. Şu anda boğuşmakta olduğumuz son koronavirüs hastalığı ise COVID-19 olarak adlandırılıyor. Peki COVID-19 nedir? COVID-19, Aralık 2019’da ilk olarak Çin’in Wuhan kentinde keşfedilen yeni bir koronavirüs tipinin neden olduğu bulaşıcı hastalıktır. COVID-19 nasıl bulaşır? Hastalık, kişiden kişiye, COVID-19 virüsü olan bir kişi öksürdüğünde veya nefes verdiğinde yayılan küçük damlacıklar ile bulaşabilir. Bu damlacıklar 1 metre mesafedeki insanlara ulaşabilir. Çevrede insan yoksa bile bu damlacıklar kişinin etrafındaki nesnelere ve yüzeylere düşer. Diğer insanlar daha sonra bu nesnelere veya yüzeylere dokunarak, sonra gözlerine, burnuna veya ağzına dokunarak COVID-19’u yakalarlar. COVID-19’un belirtileri nelerdir? COVID-19’un en yaygın semptomları ateş, halsizlik ve kuru öksürüktür. Bazı hastalarda ağrı, burun tıkanıklığı ve akıntısı, boğaz ağrısı veya ishal olabilir. Ateşiniz varsa, öksürüyorsanız ve nefes almada zorluk çekiyorsanız mutlaka tıbbi yardım almalısınız. COVID-19’un kuluçka süresi ne kadar? Virüsün bulaşması ile belirtilerin ortaya çıkması arasında geçen zaman 1-14 gün arası değişmekle birlikte çoğunlukla 5 gündür.
Corona virüsünden korunmak için yapılması gerekenler nelerdir?
Bazı basit önlemler alarak enfekte olma veya COVID-19’u yayma şansınızı azaltabilirsiniz. Dokunduğunuz yerden bulaşmış olabilecek virüsleri öldürmek için ellerinizi düzenli olarak sabun ve su ile yıkayın veya alkol bazlı bir dezenfektan ile ovarak temizleyin. Öksüren insanlarla aranızda en az 1 metre mesafe bırakın. Ellerinizle
göz, burun ve ağza dokunmaktan kaçının, buralardan virüs vücudunuza girebilir ve sizi hasta edebilir. Öksürürken veya hapşururken tek kullanımlık mendil kullanarak ağzınızı kapatın ve ardından mendili hemen atın, mendil yoksa dirseğinizi büküp köşesiyle ağzınızı kapatın. Mümkünse, özellikle yaşlı biriyseniz veya diyabet, kalp veya akciğer hastalığınız varsa seyahat etmekten kaçının. COVID-19’dan korunmak için maske takmalı mıyım? Sadece COVID-19 semptomları gösteriyorsanız veya COVID-19 olan birine bakıyorsanız maske takın. Dünya çapında maske sıkıntısı yaşanıyor, bu yüzden Dünya Sağlık Örgütü insanları maskeleri bilinçli kullanmaya çağırıyor. Eğer hasta değilseniz ya da hasta olan birine bakmıyorsanız, o zaman boşuna bir maske harcıyorsunuz demektir. COVID-19’un ilacı veya aşısı var mı? Çalışmalar devam etse de henüz şu anki koronavirüsün piyasaya sürülmüş bir aşısı veya ilacı yok. Koronavirüs belirtileri gösterdiğinizde, antibiyotik vb. ilaçlar kullanmanız da hastalığa etki etmiyor.
Açıklama: Yukarıda bilgi olarak yazdıklarımı, Dünya Sağlık Örgütü’nün kendi sitesinden derledim. Bundan sonra kendi fikirlerim ve önerilerimi paylaşacağım.
Tabi elini yüzüne de götüremiyordu ama olsun 😛
Koronavirüs varken seyahat etmeli mi etmemeli mi?
Kimseye ne yapacağını söyleyebilecek durumda değilim tabi ama bence şu anda seyahat etmek biraz mantıksız. Yani zaten her geçen gün ülkelerde organizasyon iptalleri ya da karantinalar oluyor hatta bazı ülkelerle ulaşım tamamen durduruluyor. Ziyaret edeceğiniz ülkede şu an sıkıntı olmasa bile her an olabilir. Gittiğiniz bir ülkede mahsur kalabilir ya da seyahatinizi erken kesip geri dönmek zorunda kalabilirsiniz. Havayolu firmaları, otel rezervasyon siteleri de iptal ve açığa alma seçeneği sunduğu için herhangi bir kayıp yaşamadan, baştan seyahatlerinizi iptal etmeniz bana göre daha uygun olur. Ayrıca hava alanları ve uçaklar en büyük virüs yuvaları şu anda bence, ne kadar uzak durursak o kadar iyi diye düşünüyorum. Bizim Mart ayında 5 günlük bir İtalya seyahatimiz, Nisan ayında da 2 haftalık bir Orta Avrupa seyahatimiz vardı. Her iki gezi için de çok hazırlandım ve çok hevesliydim ama mecburen ikisini birden iptal ettim. Plan yaparken harcadığım vakti saymazsak maddi herhangi bir kaybım yok. Uzun süredir seyahat etmediğim için biraz bunalmıştım ve bu geziler bana ilaç gibi gelecekti ama şu anki koşullarda evde kalmak daha büyük ilaç olacak gibi görünüyor.
Koronavirüs için güncel durumu ve duyuruları nereden takip etmeli?
Ülkelere özgü alınan kararlar ve son durumlar için ilgilendiğiniz ülkenin yerel haber sitelerine bakmak, turizm ofislerinin ya da Türk Konsolosluklarının instagram/facebook hesaplarını veya web sitelerini kontrol etmek gerekiyor. Ben mesela Gürcistan’da yaşıyorum ve buranın haberlerini takip etmek için agenda.ge, georgianjournal.ge gibi siteleri teakip ediyorum, bir de sputnik-georgia’yı açıyorum ve Gürcüce anlamadığım için “Türkçe’ye çevir” seçeneği ile haberleri okuyorum. Ayrıca Tiflis türk Büyükelçiliği’nin twitter hesabını takip ediyorum. Dünya Sağlık Örgütü’nün instagram hesabını da takip ediyorum. Ülkelerdeki vaka sayıları, iyileşme ve ölüm durumları için ise aşağıda linklerini paylaşacağım siteleri kontrol ediyorum.
Dünya Sağlık Örgütü’nün tüm ülkeleri gösteren haritalı tablosu.
Johns Hopkins University’nin tüm dünyayı gösteren tablosu.
Dünya Sağlık Örgütü’nün yalnızca Avrupa datasını verdiği haritalı tablo.
Bir de yukarıdakiler bazen geriden gelebiliyor, aşağıdaki sitenin rakamları daha önce güncelleniyor gördüğüm kadarıyla, onu da paylaşmak istiyorum. Farklı çizelgeler de oluşturmuşlar.
Koronavirüs sürecinde evde vakit geçirmek için yapılabilecekler neler?
🏡İlgilendiğiniz konuyla ilgili online dersler izleyip denemeler yapmak – mesela kendimden örnek vereyim video editing çalışmayı düşünüyorum bu süreçte biraz.
🏡Sürekli kaydedip yapmadığımız “kendin yap” fikirlerini denemek – ev dekorasyonuyla ilgili olanlar bir yandan evinizi güzelleştirmenizi sağlar.
🏡Değişik tarifler denemek – hep imrenilen ama üşenilen bazı tarifler vardır ya onları denemenin tam sırası bence.
🏡Kendi kendinize dil öğrenmek – ben mesela Rusça’ya başladım ama araya bir şeyler giriyor sürekli ve devam edeceğim zaman unutmalar oluyor. Şimdi daha planlı çalışacağım kesinlikle.
🏡 Kışlıkları ayırıp dolaplarımızı bahar ve yaz ayları için hazırlamak.
🏡Kullanmadığınız eşyaları ayıklamak ve belki satışa çıkarmak için hazırlamak – onların fotoğraflarını çekmek için vakit yaratılmıyor genelde ama şimdi var
🏡Google’ın dünyanın pek çok yerindeki müzelerde sanal tur yapmanıza ya da çevrim içi olarak sergileri incelemenize imkan veren sitesini gezebilirsiniz.
Çevrim içi sergiler için şuraya tıklayabilirsiniz.
Sanal müze turlarına da şuradan bakabilirsiniz.
🏡Bir takipçim sayesinde haberdar olduğum Berlin Filarmoni Orkestrası’nın online konserlerini izleyebileceğiniz siteyi de paylaşmak istiyorum, 1 ay boyunca korona nedeniyle ücretsiz olacakmış, şuradan inceleyebilirsiniz.
🏡Çocuklu aileler için de bir öneride bulunayım. Bu süreçte TÜBİTAK Dergilerinin tamamı ücretsiz erişime açıldı. Bilim Çocuk ve Meraklı Minik dergilerinin yanı sıra yetişkinler için Bilim Teknik dergisinin eski ve güncel sayılarına şu linkten ulaşabilirsiniz.
🏡Kitap okumak, dizi izlemek, spor yapmak(yoga, pilates vs.) da diğer klasik alternatifler..
🏡Tabi bir de bazı angarya görüp yapmadığımız işlere vakit ayırılabilir, mesela kendi adıma bilgisayardaki fotoğrafları klasörleme ve yedekleme gibi. 🙂
Sizin başka önerileriniz varsa yorumlara beklerim. 😉
Evden çalışanlar için tavsiyeler
Uzmanlar evden çalışıyor olsanız bile günlük rutinlerinize devam etmeyi öneriyorlarmış. Yani sabah erken kalkmak, kahve içmek, masa başına geçip çalışmak, öğle yemeği arası vermek gibi. Günlük rutinlerinizi devam ettirdiğinizde iş konsantrasyonunuzun daha yüksek olacağı düşünülüyor. Ben düzenli olarak çalışmasam da işlerimi yaptığım zaman mutlaka masa başında çalışıyorum. Yatar pozisyonda vs. asla konsantre olamıyorum. Telefonumu uzak bir noktaya koyuyorum çünkü beni çok bölüyor. Yemek yiyeceğim zaman dışarıdan söylemek yerine kendi yemeğimi yapıyorum, böylece yemek molası sırasında gerçekten işten uzaklaşıp rahatlıyorum. Zamanınız ve imkanınız varsa öğle yemeği süresinin bir kısmında dışarıda yürüyüp temiz hava almak bu karamsa günlerde pozitif olmanıza yardım edecektir. Akşam mesai saati sonunda da masadan kalkıp işinizi bitirmeye çalışın, böylece ertesi gün için tekrar motive kalabilirsiniz. Eğer çocuğunuzla evdeyseniz ,eşinizle plan yapıp dönüşümlü olarak molalar verip ona vakit ayırmak iyi olacaktır. İkinizin aynı anda çalışması gereken durumlarda ilgisini çekecek bir etkinliğe beraber başlayıp devamını kendisinin getirmesini sağlayabilirsiniz mesela resim yapmak, legolardan büyük bir inşaata başlamak gibi. 🙂 En kötü ihtimalle acil olmayan bazı işlerinizi akşam saatlerinde o uyurken tamamlayabilirsiniz. Şu anki şartlar altında her yerde okullar tatil olduğu için umuyorum ki yöneticiniz biraz anlayışlı olur ve sizden tam performans beklemez.
Bağışıklık güçlendirmek için ne yapmak gerek?
Biliyorsunuz bu hastalığın bağışıklığı düşük olanlar için daha riskli olduğu söyleniyor. Ben uzman değilim, sadece kendi bağışıklığımız için genel olarak ne yaptığımızı söylemek istiyorum. Ben açıkçası hazır ilaç veya takviye kullanmayı pek seven bir insan değilim, o nedenle bu konuya hakim de değilim ama genel olarak sağlıklı olmak için ya da bağışıklığı ayakta tutmak için elbet bir şeyler yapmaya çalışıyorum. Seyahatlerimizde de yanımdan ayırmadığım ve çok faydasını gördüğüm propolisi içmeye devam ediyoruz. Unutmazsam günde bir defa, bir küçük kase yoğurt içine 1 çay kaşığı zerdeçal, 1 çay kaşığı zencefil, 1 çay kaşığı keten tohumu, 1 çay kaşığı tarçın ve 1 çay kaşığı zeytinyağ karıştırıp yiyorum, yoğurt yerine kefir de olur. Bu ara sadece evde kendi yaptığım yemekleri yiyoruz ve hafta sonu biraz hamur işine yoğunlaşsam da hafta içi mutlaka, sağlıklı yemekler hazırlıyorum. Sabahları özellikle Ada için kahvaltıda mutlaka yumurta ve kendi sıktığım bir portakalın suyu oluyor. Kırmızı mercimek, yeşil mercimek, dolma biber, karnabahar, lahana vb. bağışıklığı destekleyen bakliyat ve sebzelerle yemek yapmaya çalışıyorum. Meyve olarak daha çok kivi, nar, elma ve mandalina tüketiyoruz. Tatlı yerine tahin pekmez tercih ediyoruz. Dediğim gibi ben uzman değilim ama bazen instagram’dan geliyor bu soru, burada yer vermek istedim o yüzden.
Bizim korona günlerimiz nasıl geçiyor?
Gürcistan’da ilk vaka 26 Şubat akşamı duyuruldu ve ertesi gün hemen büyük organizasyonlar iptal edilmeye başlandı. Bizim de müzikal-tiyatro biletlerimizin iptali için mesajlar geldi. Spor organizasyonları da bir bir iptal edildi. Devlet okulları kapatıldı, özel okulların insiyatifine bırakıldı ama çoğu büyük özel okul da tatil oldu. Oğlum Ada’nın kreşi açık ama ben göndermedim. İlk başta herkes hayatına devam ediyordu, ben yine fazla dışarı çıkmıyordum ama açık alanlara gitmeye devam ettim. Sonra gece kulüpleri de kapatma kararı aldılar ve artık burada da insanlar biraz daha az çıkıyor sokağa. Ben de bir haftadır sadece market alışverişine çıkıyorum açıkçası. Yarın yani 18 Mart itibarıyla Gürcistan dış dünyaya tüm kapılarını kapıyor ve yabancıların ülkeye girmesi yasaklanıyor. Kayak merkezleri de kapatılıyor. Aynı zamanda minibüslere de yasak geliyor ama belediyeye bağlı toplu taşıma, düzenli olarak dezenfekte edildiği için devam edecekmiş. Şimdilik anormal artışlar olmadığı için OHAL düşünmüyorlar ama önümüzdeki günler ne gösterir bilemiyorum. Bugün yani 17 Mart’ta Gürcistan’da toplam vaka sayısı 34 ama 1 kişi iyileşmiş, 33 aktif vaka bulunuyor. Eşim işe gitmeye devam ediyor, ben evde 3 aylık bir kedi ve 5 yaşına yaklaşmakta olan bir erkek çocukla bazen kafayı yiyecek gibi olsam da çok şükür mutluyum. Çoğunlukla bir şeyler yiyor, bazen de yukarıda saydığım diğer aktiviteleri deniyorum. 🙂 Şu anda dışarıda kar yağıyor ve 3 gün sürecek gibi görünüyor, umarım şehri tüm kötülüklerden temizleyip gider. Bu zor günleri en kısa sürede atlatmayı diliyor, hepinize Tiflis’ten sevgiler yolluyorum.
İtalya’nın Milano şehrinde yaşayan Gözde ile korona virüsünün yayılma süreci ve karantina üzerine yaptığımız röportajı görmediyseniz, şuradan onu da okuyabilirsiniz.
Gelecek yazılarımdan haberdar olmak ve daha fazla fotoğraf için beni takip etmeyi unutmayın! 😉
Instagram: hohhoyyt
Youtube: hohhoyyt
Facebook: hohhoyyt
1 Response
[…] Corona Günlerinde Hayat […]