Şanlıurfa Gezi Rehberi ve Gezilecek Yerler

Şanlıurfa, sadece Türkiye’nin değil, dünyanın en önemli turistik şehirlerinden biri. Medeniyetlerin beşiği, peygamberler şehri olarak bilinen şehir, geçmişte Hititler, Asurlular, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar gibi birçok farklı medeniyete ev sahipliği yapmış. Dicle ve Fırat nehirleri arasında yer aldığı için doğal güzellikleri de bulunuyor. Ve tabi ki yemekler, ah o yemekler, adeta gastronomik bir şov. Sonuç olarak, Şanlıurfa’da keşfedilecek çok fazla şey var. Şimdi size Şanlıurfa Gezi Rehberi içinde gezi planınızı yaparken ihtiyacınız olacak tüm bilgileri paylaşacağım.

Şanlıurfa Gezi Rehberi

Şanlıurfa’da ulaşım, konaklama, yeme içme, alışveriş ve gezilecek yerler hakkındaki tüm detayları paylaşıyorum. Aşağıdaki menüden özellikle ilginizi çeken başlığa direkt tıklayabilirsiniz.

Şanlıurfa’ya Nasıl Gidilir? Şanlıurfa’da Ulaşım

Şanlıurfa Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan önemli bir turizm şehrimiz o nedenle havayolu ve karayolu ile alternatif ulaşım imkanları var. Türkiye’nin birçok noktasından otobüs firmalarının seferleri var. Şanlıurfa GAP Havaalanı, şehir merkezine yaklaşık 40 km uzaklıkta bulunuyor ve İstanbul, Ankara, İzmir şehirlerinden birçok havayolu şirketi bu havaalanına sefer düzenliyor. Havalimanından merkeze Havaş otobüsleri ile yaklaşık 45 dakikada ulaşım mümkün. Şehir içinde otobüs ve dolmuşlarla ulaşım sağlanıyor, yürüyerek de rahatlıkla gezebilirsiniz.

Şanlıurfa’ya Ne Zaman Gidilir? Şanlıurfa kaç günde gezilir?

Şanlıurfa, yılın her zamanında ziyaret edilebileceğiniz bir şehir ancak en ideal zaman, ilkbahar ve sonbahar ayları. Mart ve Nisan ayları ya da Eylül ve Ekim ayları, Şanlıurfa’yı ziyaret etmek için en uygun dönemler. Bu mevsimlerde hava, ne çok sıcak ne de çok soğuk olduğundan, şehrin tarihi ve kültürel güzelliklerini keşfetmek için gayet uygun. Yaz ayları, özellikle Temmuz ve Ağustos, Şanlıurfa’da sıcaklıkların oldukça yüksek olması nedeniyle ziyaret için pek tavsiye etmem. Ramazan dönemi gitmek de çok uygun olmayabilir, gün içinde mekanlar genelde kapalı oluyor. Bu arada birkaç yıldır Eylül ayında İsot fastivali düzenlenmeye başladı, ilginizi çekiyorsa o yılın tarihlerini kontrol ederek plan yapabilirsiniz.

Şanlıurfa’nın zengin tarihi dokusunu ve kültürel mirasını tam anlamıyla deneyimlemek için en az iki gün ayırmanızı öneririm. İlk gün, şehir merkezindeki ana turistik noktaları ziyaret ederek başlayabilirsiniz. İkinci gün, daha uzak noktalara, örneğin Harran’a ve Göbeklitepe’ye yapılan gezilerle devam edilebilir. Eğer zamanınız varsa, üçüncü bir günü de ekleyerek Halfeti ve Nemrut gibi çevredeki diğer özel yerleri ziyaret edebilirsiniz.

Şanlıurfa’da Nerede Kalınır? Şanlıurfa Konaklama

Şanlıurfa’da şehir merkezi, tarihi yerlere yakınlığı ve ulaşım kolaylığı açısından en popüler konaklama bölgesi. Özellikle Eyyübiye ve Haliliye, turistler için ideal mahalleler arasında yer alıyor. Bu bölgelerde, Balıklıgöl’ün hemen yakınında bulunan butik otellerden birini tercih edebilirsiniz. Uygun fiyatlı, temiz ve merkezi bir otel istiyorsanız benim konakladığım Manici Otel‘i tavsiye edebilirim.

Ben konaklamadım ama bana tavsiye edilen diğer otelleri de paylaşmak isterim: Kaliruha Boutique Hotel, Babil Antique Hotel, HANEHAN, Tessera Hotel, Narlı Ev Butik Otel, DoubleTree by Hilton Sanliurfa, Hayatlı Konak, Elci Konagi Butik Hotel.

Şanlıurfa’da size uygun tüm otelleri incelemek için buraya tıklayabilirsiniz.

Şanlıurfa’da Nerede Ne Yenir? Şanlıurfa Yeme İçme

Şanlıurfa’da ne yenir, Urfa’nın en meşhur yemekleri nelerdir, ve nerede yenir paylaşıyorum.

Patlıcan Kebabı: Kömür ateşinde pişirilen patlıcan ve etin lezzetli birleşimi. bunu yapan en güzel yerlerden biri Birecik’teki Gülbaba Lokantası. Urfa merkezde ise Durak Kebap Salonu(Köse’nin Yeri) çok güzel.

Haşhaş Kebabı: Kuzu eti, sarımsak, maydanoz ve kırmızı biberle yapılan Birecik’in ünlü kebabı. Birecik’te Cevdet Usta’nın Yeri’nde yemenizi öneririm. Urfa merkezde Paflar Ciğer’de deneyebilirsiniz.

Urfa Kebabı: Acısız, zırhta çekilen kıyma ile hazırlanan klasik kebap. Bunun için de yine Durak Kebap Salonu (Köse’nin Yeri) çok iyi bir tercih.

Ciğer: Urfa’nın şişte yapılan ciğeri çok ünlü. Ben ciğer hiç ama hiç sevmem, o yüzden kendi tecrübem değil ama yereller tarafındanen en çok önerilen yer Sevgi Ciğer Salonu.

Şabut Balığı: Fırat ve Dicle nehirlerinde yetişen bir balık türü. Birecik ve Halfeti’deki restoranlarda deneyebilirsiniz.

Terbiyesiz Tavuk: Izgara tavuk, kuşbaşı gibi parçalar halinde servis ediliyor. Bu tavuğun mucidi Osmanlı Ocakbaşı ama başka yerlerde de yapılıyor.

Şıllık Tatlısı: Şerbetli ve ceviz dolgulu akıtma gibi bir tatlı. Miroğlu’nda deneyebilirsiniz.

Billuriye: Fıstıklı, gül suyu ile tatlandırılmış, kıtır kadayıf tatlısı. Bunu da Miroğlu’nda deneyebilirsiniz.

Baklava: Tatlılarda margarin yerine Urfa’nın sade yağını kullanan Üstüneller Baklavacısı’nda yiyebilirsiniz.

Lahmacun: Urfa’nın lahmacununa kalbimi bıraktığımı söylemeliyim, tam benim ağız tdıma hitap ediyor. Çulcuoğlu’nda yiyoruz mutlaka.

Çiğ Köfte: Cevahir Han’ın çiğ köftesi güzeldi. Burada sıra gecesi de oluyormuş ama ben katılmadım.

Menengiç Kahvesi: Menengiç ağacının meyvesinden yapılan sütlü kahve. Gümrük Hanı’nda menengiç kahvesi içebilirsiniz, burada ayrıca Şanlıurfa gazozu Yudum’u da denemenizi öneririm.

Şanlıurfa’dan Ne Alınır? Şanlıurfa alışveriş rehberi

Öncelikle Şanlıurfa’ya gitmişken neler alabilirsiniz ondan bahsedeyim, sonra da alışveriş için gidebileceğiniz yerleri yazacağım. Yiyecek olarak isot baharatı, kabuklu urfa fıstığı, kaçak çay, menengiç kahvesi ve cevizli pekmezli sucuk alabilirsiniz, salçaları da bence çok güzel. Evinize bir hatıra almak isterseniz el yapımı bakır ürünler veya el dokuması kilim düşünülebilir. Son olarak altın takıları seviyorsanız kuyumculardan meşhur Urfa akıtması bakabilirsiniz.

Şanlıurfa’da yukarıda saydıklarımı ve daha fazlasını bulabileceğiniz, alışveriş için başlıca yerler Bakırcılar Çarşısı ve Kazzaz Pazarı(Bedesten). Ben fıstıkları Aziz Kuruyemiş’ten, diğer tüm ürünleri de Kervan İsot Sarayı’ndan alıyorum, tavsiye ederim.

Şanlıurfa’da Gezilecek Yerler ve Yapılacaklar

Balıklıgöl: Şanlıurfa denince akla ilk gelen yer diyebileceğim Balıklıgöl, İslam mitolojisinde önemli bir yere sahip. Hz. İbrahim Nemrut tarafından ateşe atıldığı yer olarak biliniyor. Gölde yüzen balıklar, halk tarafından kutsal kabul ediliyorr ve avlanmaları yasak.

Aynzeliha Gölü: Balıklıgöl yakınındaki bir başka mitolojik göl. Efsaneye göre, Nemrut’un kızı Zeliha, Hz. İbrahim’in dinine iman ettiğini söyleyince babası tarafından ateşe atılıyor. Zeliha yanarak can verdiği yerde bir göl oluşuyor. Bu göle de Zeliha pnarı anlamına gelen Aynzeliha adı veriliyor.

Mevlid-i Halil Camii ve Mağarası: Hz. İbrahim’in doğduğuna inanılan mağaranın yanıbaşına inşa edilmiş. “Mevlid” kutlu doğum anlamına geliyor. Tarih boyunca Seleukoslar döneminde putperest tapınağı, Yahudilik döneminde havra, MS 150’de Hristiyanlar Kilisesi, Bizans döneminde Urfa Ayasofya’sı olarak kullanılmış. Osmanlı döneminde ise 1523’te Muhammed Salih Paşa tarafından cami olarak inşa edilmiştir. Mağaradan çıkan suyun zemzemden sonra en şifalı su olduğuna inanılıyor.

Urfa Kalesi: MÖ 10.000 yıllarına ait bir neolitik alan üzerine kurulduğu tahmin edilen kaleye dair ilk kayıtlar 11. yüzyıla ait ve MS 812-814 yılları arasında Abbasiler Dönemi’nde yapıldığı düşünülüyor. Kalenin üzerinde, Edessa Kralı 9. MANU döneminde, MS 240-242 yıllarında yapılan korint başlıklı iki sütun bulunuyor. Sütunlar üzerindeki Süryanice kitabede, kraliçe Şalmet için yapıldığı yazılmış.

Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi: 74.000’den fazla eser sayısıyla Türkiye’nin 5. büyük müzesi burası. Paleolitik Dönemden günümüze kadar birçok eser sergileniyor. Dünyanın en eski heykeli olan Balıklıgöl Heykeli de bu müzede sergileniyor. Bu müzeye kesinlikle gitmelisiniz, ben gerçekten çok etkilendim.

Haleplibahçe Mozaik Müzesi: 6000 m² genişliğinde ve 82 metre çapıyla Türkiye’nin kolonsuz en büyük yapısı olma özelliğine sahip. Müzede 2007-2009 arkeolojik kazılarında keşfedilen, MS 5-6. yüzyıllara ait mozaikler sergileniyor. Grek mitolojisi ve alfabesinin bulunduğu mozaikler, Osrhoene Krallığı ve Doğu Roma İmparatorluğu dönemlerine aitmiş. Bu mozaikler, Akhilleus’un hayatı ve Amazon kraliçelerinin hikayeleri gibi mitolojik konuları işliyor.

Bu ikisi bir müze kompleksinin iki parçasını oluşturuyor, giriş ücretli ama Müze Kart ile ücretsiz.

Urfa Sıra Geceleri: Urfa denince akla ilk gelen aktivitelerden biri de sıra geceleri. Geleneksel Urfa türküleri, çiğ köfte ve Urfa’nın özel lezzetleri eşliğinde yapılan bir eğlence gecesi diyebiliriz. Normalde, Urfa’da insanlar evlerinde yapıyormuş bunu ama turistik bir hal almış. Şark köşesi tarzında düzenlenen mekanlarda, yemekli-yemeksiz ve alkollü-alkolsüz seçenekler bulmak mümkün. Genellikle akşam 19:00-20:00 arası başlayıp, gece 12’ye kadar sürüyor. Sıra gecesi için Urfasaray Konuk Evi’ni önerebilirim.

Şanlıurfa Çevresinde Gezilecek Yerler

Şanlıurfa çevresi de gezilecek yerler açısından zengin bir şehir. Şanlıurfa’ya gittiğinizde çevrede nerelere gidebilirsiniz bir de ona bakalım.

Göbeklitepe Gezi notları

Göbeklitepe, Şanlıurfa’ya 20 km mesafede yer alan ve 12 bin yıllık geçmişiyle “tarihin sıfır noktası” olarak anılan bir arkeolojik alan. Dünyada bilinen en eski tapınak kompleksi olarak, 2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alındı. Göbeklitepe, avcı-toplayıcı toplulukların, düşünülenden daha ileri düzeyde matematik ve mimari bilgisine, gelişmiş bir iş bölümü ve inanç sistemine sahip olduklarını gösteriyor.

Şehir merkezinde, Abide durağından Göbeklitepe’ye otobüsler kalkıyor. Giriş ücretli ama Müzekart ile ücretsiz. T şeklinde yekpare dikilitaşları ve üzerinde hayvan figürleri olan sütunlar bulunuyor. Ayrıca içeride çok güzel tanıtım videosu yayınlanıyor, ben çok beğendim şahsen. Kazılar hala devam ediyor yani ilerleyen yıllarda daha büyük bir kompleks olacak muhtemelen burası.

Harran Gezi Notları

Harran, Şanlıurfa’ya 48 km mesafede yer alan ve tarihi MÖ 6000’li yıllara kadar uzanan önemli bir yer. Harran’ın en dikkat çekici özelliği, üst üste bindirme yöntemi ile yapılmış konik kubbeli kümbet evleri. Dünyada bu tip evler sadece 3 yerde bulunuyor, diğer ikisi Suriye-Halep ve İtalya-Alberobello’da yer alıyor. Kümbet evler, yazın serin, kışın ise sıcak tutma özelliğine sahipler.

1990 yılına kadar da bu evlerde yaşam devam ediyormuş. Daha sonra halkın normal evlere geçmesiyle genelde depo olarak kullanılmaya başlanmış. Bazı evler de bakımsızlık ve şiddetli yağmurlardan ne yazık ki yıkılmışlar. Tamamen turist ziyareti için, restore edilip Kültür Evi olarak açılan bir kümbet evin içine girip gezebiliyorsunuz, giriş ücretsiz. Harran’da gezilecek diğer yerler: Tarihi Harran Üniversitesi, Harran Ören Yeri, Harran Kalesi ve Tarihi Harran Ulu Cami.

Harran’a Şanlıurfa’dan özel araç veya minibüslerle ulaşabiliyorsunuz ancak birbirine uzak gezilecek yerler olduğu için araç kirlamanızı öneririm. Vaktiniz varsa Harran’dan sonra Bazda Mağaraları, Şuayb Antik Şehri ve Soğmatar Antik Kenti’ne devam edebilirsiniz.

Halfeti Gezi Notları

Halfeti, Şanlıurfa’nın batısında yer alan, tarihi 3000 yıl öncesine dayanan bir ilçe. Birecik Barajı’nın inşasıyla büyük bir kısmı sular altında kaldığı için Saklı Cennet olarak da anılıyor. Şanlıurfa’dan Halfeti’ye özel araçla D400 karayolunu takip ederek veya otogardan kalkan minibüslerle ulaşabilirsiniz. Yolculuk yaklaşık 1 saat sürüyor.

Halfeti’de yapabileceğiniz en popüler aktivite tekne turuna katılmak. Bu turlar sayesinde sular altında kalan köyleri görebiliyorsunuz. Tekne turları genellikle 1,5 saat civarı sürüyor ve Savaşan Köyü, Rumkale gibi noktaları kapsıyorr. Savaşan, Halfeti’nin en meşhur yeri minaresi suyun üzerinde kalan caminin bulunduğu köy. Halfeti içinde gezerken Asma Köprü’ye de mutlaka gidin, buradan güzel fotoğraflar çıkıyor.

Halfeti’de, Urfa-Antep yörelerine özgü yemekler ve özellikle şabut balığı meşhur, gitmişken tadına bakarsınız. Halfeti’nin siyah gülleri meşhur bir de, sadece burada yetişiyormuş, buradan tohum alsanız bile siyah çıkmıyormuş. Ben 2 kere gittim ama göremedim, mevsimine denk gelmemişim.

Nemrut Dağı Gezi Notları

MÖ 1. yüzyılda Kommagene Kralı I. Antiochus Theos için, dağın zirvesine inşa edilen anıt mezar bence Türkiye’nin en etkileyici yerlerinden biri. Şanlıurfa’ya yakın değil ama bölgeye gelmişken, zamanınız da varsa rotaya almanızı öneririm. Burada aslan, kartal, Antiochus, Zeus, Apollon, Kommagene ve Herakles heykellerini görebilirsiniz. Özellikle gün batımı veya gün doğumuna gitmeye çalışın.

Dağda üç tane teras bulunuyor. Doğu Terası, gün doğumunu izlemek için en uygun yer ve meşhur tanrı ve kral heykelleri bir kısmı burada yer alıyor. Batı Terası, gün batımını izlemek için ideal ve burada da heykeller var. Kuzey Terası Tören alanı olarak kullanılıyormuş. Ortalarında da Tümülüs bulunuyor, yani Kral Antiochus’un mezarını barındıran taş yığını.

Giriş ücretli ama Müze Kart geçiyor. Şanlıurfa’dan ulaşım için tur ayarlamak veya özel araçla gitmek en mantıklısı, toplu taşıma biraz zahmetli. Önce Adıyaman’a oradan Kahta’ya gitmeniz gerek. Buradan Nemrut’a tur yapan minibüsleri kullanarak ulaşabilirsiniz.

Atatürk Barajı Seyir Yeri

Yapımına 1983 yılında başlanan ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’inin en büyük hidroelektrik projelerinden biri olan Atatürk Barajı, özellikle gitmenizi tavsiye edeceğim bir yer değil açıkçası. Ama özellikle Nemrut dağı planınız varsa, yol üzerinde baraj manzarasına karşı bir çay molası verebilirsiniz. Urfa merkeze 45 dk mesafede yer alıyor.